Trololo

Door de enige echte bedenker van Driekus, storyteller en levensliedzanger: Driekus Vierkant

Ja lieve lezers, hier is weer een nieuwe aflevering van ‘Opa Driekus verklaart’. Deze keer duiken we diep in de interwebs-wereld en leggen we het verschil uit tussen trollen, anoniempjes, pseudoniemen, karakters en parodieën, omdat zelfs journalisten en communicatiespecialisten het verschil niet meer snappen. Of willen snappen.

Trol

Er zijn twee soorten trollen. Negatieve trollen verspreiden desinformatie en haat vanuit een verborgen agenda. Z proberen conflicten te veroorzaken, negatieve reacties uit te lokken en mensen te belasteren. Negatieve trollen zijn veelal anoniem, het kunnen ook geautomatiseerde bots zijn die op schaal proberen de publieke opinie te manipuleren.

Niet alle online provocatie is negatief, sommige zijn bedoeld om discussie en denken te stimuleren, vaak met een knipoog. Er bestaan dus ook positieve trollen die erop uit zijn om zware onderwerpen te verlichten met humoristisch, soms provocerend commentaar, ter vermaak van zichzelf en het publiek, of om onderwerpen en personen een satirische en relativerende spiegel voor te houden. 

Anoniem

Anonieme auteurs kiezen ervoor om geen identificeerbare informatie over zichzelf te delen. Vaak vermijden ze ook technologisch elke data-footprint die naar het individu te herleiden is. 

Anonimiteit wordt voor zowel negatieve als positieve doeleinden gebruikt, van het bewust proberen te ontwijken van verantwoordelijkheid voor kwalijk gedrag en uitingen, tot het beschermen van persoonlijke privacy tegen repercussies van intolerante gemeenschappen die geen ander geluid of een spiegel dulden.

Pseudoniem

Een pseudoniem is een fictieve naam die de auteur van de eigen activiteiten losmaakt. Het pseudoniem stelt schrijvers in staat om een consistent persona te handhaven dat gescheiden is van hun echte leven, en biedt meer consistentie en herkenbaarheid dan volledige anonimiteit. 

Schrijvers en artiesten werken vaak onder pseudoniem om een duidelijk gescheiden professioneel of artistiek imago willen opbouwen (Tiësto, Madonna), of om zich te beschermen tegen intolerantie vanuit overheden voor hun werk. Denk bijvoorbeeld aan Multatuli van Eduard Douwes Dekkers. 

Karakters

Een karakter is een fictief personage, vaak gesitueerd in een gefabriceerde wereld, volledig gescheiden van de werkelijke auteurs achter de schermen: de acteur van Superman kan echt niet vliegen, en de schrijver van James Bond is geen geheim agent met een license to kill, de persoon in het pinopak is geen blauwe vogel, hoe graag mensen je dit ook willen laten geloven.

De kunstenaar of schrijver schept een volledig eigen wereld met daarin individuele karakters, met elk hun eigen achtergrond en persoonlijkheid, om geheel vrij van en soms tegenovergesteld van het eigen karakter verhalen te vertellen, te doen ontwikkelen en het publiek te vermaken. Voorbeelden zijn Batavus Droogstoppel, en onze eigen Driekus Vierkant, de zelfverklaard Multatuli van de veenkoloniën 😉

Parodie

Een parodie is een schertsend figuur, gedeeltelijk gebaseerd op een bestaand persoon, maar dan voorzien van hyperbolen, waarbij specifieke karaktereigenschappen, spreekstijl, handelen of uiterlijkheden worden uitvergroot. Een parodie kan kwalijk bedoeld zijn om een persoon belachelijk te maken, het kan echter ook positief zijn bedoeld om zoals bij Driekus mensen een spiegel voor te houden om bijvoorbeeld bijzondere denkbeelden uit te kunnen leggen, deze te kunnen relativeren, en ter vermaak van het publiek. 

Online

Traditioneel werkten veel schrijvers, artiesten en kunstenaars onder pseudoniem of onder een artiestennaam. Moedige auteurs vertrouwden hun kennis met de machtige pen aan het papier toe, onder onderdrukkende regimes. Hun kennis, mening en karakters waren echter eenrichtingsverkeer via boeken, spraak, film en muziek. Het interessante van internet is dat fictieve personages en werelden tot leven kunnen worden gebracht, en kunnen interacteren met het publiek. Je kan met het karakter Driekus communiceren, hoe leuk is dat!

Het geval Driekus

Als je Driekus in wil delen dan is het boven alles een fictief karakter in zijn eigen wereld. 

Driekus is ook een parodie: op typische plattelandscultuur, die haaks staat op de soms elitaire stedelijke wanen. Met nuchterheid, relativering, en het overdrijven en omkeren van die stedelijke cultuur worden zowel die als ook de soms wel heel banale plattelandscultuur op de hak genomen. In de wereld van Driekus wordt parodiëring veel toegepast, net als hyperbolen en satire.

Het lastige van het karakter Driekus is dat hij geen blad voor de mond neemt, pijlsnel analyseert, snel van repliek is, scherp met woorden en grap op grol stapelt. En daarnaast over zeer veel zelfspot beschikt, en tegelijkertijd ook heel lief en knuffelig kan zijn. 

Er wordt met opzet gespeeld met het mysterie: ‘goh, wie zou nou toch die Driekus zijn?’ Dat is natuurlijk een grap op zich, want niemand is Driekus: het is een personage. Er is veel gespeculeerd over wie de schrijvers achter Driekus zijn. Er is geen geheim, er werd regelmatig op zowel het Driekus account als door de mensen achter de schermen gestrooid met hints, en in de lokale netwerken in Groningen bij bestuurders en ondernemers was breed bekend welke grappenmakers betrokken waren. Als je niet wist wie erachter Driekus zaten, dan betekent het niet dat er een groot geheim was, het betekent gewoon dat je het niet wist en niet echt bij het insider Groninger wereldje hoorde. 

De intenties van deze mensen zijn positief: we bedenken een wereld met karakters die het Groninger wereldje satirisch, vrolijk en scherp een spiegel voorhouden. Driekus kan zeker trollen, op positieve edoch scherpe manier. Driekus kan enerzijds politiek incorrect zijn en met zijn klompen tegen heilige huisjes schoppen, anderzijds heeft Driekus wel degelijk een moraal, een sterk rechtvaardigheidsgevoel, en juist daarom wordt er tegen heilige huisjes en ivoren torentjes geschopt, geen enkel huisje is heilig. 

Waar Driekus vooral hard op los gaat is gestrooi met publiek geld, of het nu gaat om incompetentie, of nog erger: bewust gesjoemel. En Driekus houdt ook helemaal niet van mensen die denken dat hun moraal of politieke kompas wel even die van een ander kan gaan bepalen.

Het personage Driekus is soms onnavolgbaar (en dat is een leuke woordspeling voor volgers op twitter). Onnavolgbaar want het kan van het ene moment met snoeiharde kritiek komen, en nog geen minuut later kolder verspreiden over trekkers, broccoli, drank en vrouwen. Een goed personage heeft schurende en soms tegenstrijdige karaktertrekken. Anders wordt het saai. Lekker politiek incorrect, dan wordt het grappig en sappig. Waar de blogs inhoudelijker en serieuzer zijn, worden er op twitter foute grappen gemaakt.

Een goede wereld heeft meerdere karakters: naast Driekus zijn daar onder andere Gerda van de Overkant, neef Gezinus Horema, Buurman Schetema, Juridrikus, Voorliegster, De Afvallige, Die Rooie van 91, en zelfs de Haan van Driekus. Enkele van deze karakters heeft zelfs een eigen twitteraccount en zullen zichzelf verder gaan ontwikkelen. Ze interacteren onderling en plagen elkaar. Je kan er zelf ook mee interacteren en dat is een spannend en fantastisch artistiek experiment. Volgens Professor Dr. B.J.O. Zomerplaag, hoogleraar in de vergelijkende literatuurwetenschap aan de RuG, berusten alle overeenkomsten in de wereld van Driekus met de werkelijkheid overigens op toeval.

Het karakter Driekus is intens en het is ontzettend leuk om in die rol te kruipen, om volledig creatief vrij te kunnen schrijven vanuit het gedachtengoed van zo’n figuur, met alle tegenstrijdigheden, beperkingen en rare karaktereigenschappen die erbij passen. Redactioneel wisselde de samenstelling nogal eens, met soms betere en soms slechtere tijden.

Het moge dus overduidelijk zijn dat Driekus een karakter is. Een observator van de sociale dynamiek, die lezers vermaakt terwijl hij ze ook aanzet tot nadenken over complexe kwesties, en dat in zeer unieke eigenzinnige stijl. Echter gingen sommige mensen het uiterst serieus nemen. Dat zien we als een compliment voor de uitgediepte persoonlijkheid en geloofwaardigheid van het karakter en voor de kwaliteit van de auteurs. Dank!

Het ging echter zover dat er een geruchtencircuit op gang kwam, vol met nieuwsgierigheid, met hilarische samenzweringstheorieën, grappige pogingen tot duiding, aannamen, roddel, achterklap, verkeerde conclusies, zelfs aanvallen en bewuste valse voorstelling van zaken om mensen die voorheen bij Driekus betrokken waren te beschadigen. Notabene door een ex-Driekus, die foute trol. Het karakter ‘De Afvallige’ bleek van een voorspellend niveau. En daar zien wij dan weer de ironie van in. 

Schijnt soms de mening van auteurs door in karakters? Uiteraard. En soms ook het tegenovergestelde. Bij Driekus weet je het maar nooit, hij speelt met zijn publiek, trololo 😉

We spelen allemaal een rol in de digitale wereld en het is interessant hoe al onze personages onze perceptie van realiteit vormen, uitdagen, en verrijken. Achter elk online persona (ook jij) schuilt een complex web van intenties, emoties, kennis, creativiteit en menselijkheid. Waak voor valse mensen die opzettelijk positieve intenties framen als iets negatiefs en zaken bewust uit context trekken. 

Gewetensvraag: ben jij 100% jezelf op social media? Ben je überhaupt 100% jezelf? Kun je op basis van iemands online persona en diens uitingen een beeld en conclusie trekken? Schiet je uit de heup (zoals Driekus soms heerlijk parodieert op twitter) of zoek je eerst meer context (zoals Driekus blogt?)

Drie Kusjes en enjoy the ride.