De Maatschappij-Wij-Zij

Door leraar maatschappijleer Driekus Vierkant

‘De maatschappij, dat ben jij’, Ken je die reclame nog? De maatschappij. Wat versta jij daaronder? 

De meeste mensen zullen ‘de maatschappij’ een synoniem vinden voor ‘de samenleving’. De Nederlandse samenleving. En dat is dan de verzameling van alle mensen, en alle bedrijven, organisaties en overheden bij elkaar: onze economie, onze arbeiders, onze maatschappelijke organisaties: alles en iedereen.

Maar er is een groep die bij een andere definitie heeft van ‘de maatschappij.’ Die denken vooral: ‘de maatschappij, dat zijn wij.’ Met je maatschappelijk middenveld.

Wie zijn dat die zo denken? Met name bestuurders en ambtenaren. Zij zien ‘de maatschappij’ als alle instituties die de samenleving ordenen en faciliteren: namelijk zichzelf en iedereen die afhankelijk is van deze instituties, en de samenleving regels en beperkingen oplegt.

Voor hen is iedereen die bijvoorbeeld een bedrijf heeft, of bij een bedrijf werkt, geen onderdeel van de maatschappij. Hen zien ze namelijk als ‘de economie.’ En daar zijn ze niet voor. Nee, ‘de economie’ is er alleen om de maatschappij te financieren, met belastingen. Dat geld komt voor hen magisch uit de economie naar de maatschappij.

Het wij-zij denken zit diep bij hen. Polarisatie. Geen inclusiviteit. Geen samenleving. Ze zitten echt op een andere planeet. Planeet Marx.